Bariyer ( Barrier ) Vida Teknolojisi

Günümüzde vida tasarımları incelendiğinde, ya da üretici firmalardan teklifler istenildiğinde karşımıza sürekli çıkan tasarımlardan biri bariyer ( barrier )  vidalardır. Özellikle polimer teknolojisinin gelişmesi ile birlikte, son ürün özellikleri daha da önemli hale gelmiştir. Yeni geliştirilen malzemeler içerisinde zor eriyen, zor akan ve şekillenen malzemeler ile sıklıkla karşılaşılmaktadır. Malzemenin eriyik kalitesinin de son ürün özelliklerine (mekanik, termal, optik) etki ettiğini de çeşitli makale ve çalışmalardan bilmekteyiz. Bu bağlamda işlenecek olan malzemelerin daha iyi eritilmesi ve sonrasında karıştırılması gerekmektedir. Bu ihtiyaca binayen de bariyer vida tasarımı günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır.

İlk olarak 1959 yılında Maillefer tarafından patenti alınan bu vida tasarımını daha sonra dizayn değişikliği ile Barr firması takip etmiştir. Günümüzde bariyer vida tasarımı denildiğinde 8-9 farklı tasarım olmasına karşın akıllara 2 en çok kullanılan bariyer vida tasarımı gelmektedir. Bu vida tasarım özelliklerini aşağıda kısaca anlatmaya çalışacağız.

Maillefer Tasarım Bariyer Vida:

Maillefer vida tasarımı eritme bölgesi üzerine konumlandırılmaktadır. Burada amaç polimerik malzemenin ilk olarak kovanın içerisine alınması, sıcaklık ve sürtünme yardımı ile belirli bir akışkanlığa ulaştırılması ve ardından Maillefer Bölgesine geçiş yapmasıdır.

Bu tasarımda; ana hatve yanı sıra, eriyik malzemenin toplandığı bir yardımcı hatvenin oluşması sağlanmaktadır. Burada yardımcı hatve ve ana hatve diş dibi derinlikleri sabit olacak şekilde olmakla beraber, yardımcı hatve uzayarak ana hatvenin üzerine kapanmaktadır. Taşıma yönü dikkate alındığında katı malzeme (ana hatve) gittikçe eriyik hale döner ve eriyik kanalına (yardımcı hatve) aktarılır. Maillefer bölgesi bittiğinde artık katı plastik malzemenin kalmadığı görülür. Burada atlama aralığı denilen önemli bir tasarım etkeni bulunmaktadır. Kullanılan hammadde ve içeriğe göre bu atlama aralığı belirlenir ve karı plastik malzeme bu aralıktan geçebilecek seviyeye geldiğinde yardımcı hatveye (eriyik kanalı) geçiş sağlamaktadır. Atlama aralığı ne kadar dar ise eriyik kalitesi o kadar yüksek olacaktır. Şekiller ile birlikte Maillefer vida tasarımı daha rahat anlaşılabilmektedir.

Barr Tasarım Bariyer Vida:

Maillefer vidasının aksine burada ana ve yardımcı hatve uzunlukları sabit kalırken derinliklerde değişimler gözlemlenmektedir. Şekilllerde de görülebileceği gibi, vida taşıma yönünde ilerledikçe ana hatve (katı kanal) derinliği gittikçe azalırken, yardımcı hatve (eriyik kanal) diş dibi derinliği artmaktadır. Burada atlama aralığı denilen önemli bir tasarım etkeni bulunmaktadır. Kullanılan hammadde ve içeriğe göre bu atlama aralığı belirlenir ve karı plastik malzeme bu aralıktan geçebilecek seviyeye geldiğinde yardımcı hatveye (eriyik kanalı) geçiş sağlamaktadır. Atlama aralığı ne kadar dar ise eriyik kalitesi o kadar yüksek olacaktır. Şekiller ile birlikte Barr vida tasarımı daha rahat anlaşılabilmektedir.