Kovan Vidalarda Bimetal Kaplama

Polimerik (plastik) malzemelerin her gün gelişiyor olması, daha zor akan ve viskoz malzemelere artan rağbet, bunun yanında malzemelerin fiziksel,kimyasal ve optik özelliklerini geliştirmek için ya da fiyat ucuzlatmak için kullanılan katkı maddeleri vb. plastiği işleyen ve yoğuran ekipmanların da kullanım ömrünü azaltmaktadır. Çelik malzeme seçimi ve ısıl işlem ile kovan ve vida sistemleri belirli sertlik ve aşınma direnci kazanabilmektedir fakat bazı prosesler için bu durum yeterli olmamaktadır. Bu bağlamda günümüzdeki yeni teknoloji bimetal kovan ve vida kaplamalarıdır. Aşağıda bimetal kovan ve vida proseslerini ayrı ayrı olarak inceleyeceğiz.

Bimetal Kovan

Öncelikle kaplanması istenen kovan malzemesinin içi belirli toleranslar ile delinmektedir. Daha sonra kaplancak olan, aşınma direnci yüksek olan toz malzeme kovanın içerisine belirli miktarlarda dökülür. İki tarafı kapatılan kovan malzemesi yüksek sıcaklıklara çıkarılır ve savrularak döndürülmeye başlanır. Genellikle savurma ile döküm metodu denilen yöntem ile üretilen bimetal kovanlarda, aşınma direncini sağlayacak olan toz ısı yardımıyla eriyik haline gelir ve savrulma esnasında ise kovanın cidarına homojen olacak şekilde dağılır. Daha sonra etrafında döndürülmeye devam ederken, ısı kontrollü şekilde düşürülür ve kovan malzemesinin iç cidarı aşınma direnci yüksek olan toz ile kaplanmış olur. Daha sonra kovan malzemesinin iki ağzı açılır, honlama işlemi ile iç çap H7 toleranslarında ölçüye getirilir. Bundan sonra ise besleme penceresi, flanş bağlantı noktaları, T.K. delikleri gibi diğer kovanı ilgilendiren bölümlerin işlenmesine geçilebilir.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kaynak yapılma metodu ve kaynak edilecek tozun seçimidir. Çalışılan polimer hammaddeye ve katkı oranlarına bağlı olarak toz malzeme seçimi farklılaşmaktadır. Özel tezgahlar sayesinde kaynak yapılma esnasında kimyasal bir yapı oluşturulup yeni bir matris oluşumu söz konusu olmaktadır. Buradan yola çıkarak kovanların ömürleri 2-3 kat arttırılmaktadır. Kovan göz önüne alındığında kaplama kalınlığı 1,5-3 mm arasında olmaktadır ve yüzeyde de 2 mm derinlikte de bu sertlik ve aşınma dayanımı aynı kalmaktadır. Bu yönüyle de diğer ıslah çelikleri ve nitrürlenebilir çeliklere oranla çok daha uzun kullanım ömrü sağlanabilmektedir.

         

Bimetal Vida

Vida malzemesi işlenmeye başlandıktan sonra torna prosesinden sonra öncelikli olarak bimetal kaynak yapılacak olan hatve üstlerine kaynak ağzı açılmaktadır. Kaynak ağzı açılan yerler özel PTA tezgahı ya da el yordamıyla özel toz ya da teller ile doldurularak vidanın hatve üstleri bimetal kaynak ile doldurulur. Daha sonra vida açma işlemleri kaldığı yerden devam eder ve üretim sonuçlandırılır. Kaynak atım esnasında vidanın ısıtılması, uygun tozun uygun değerlerle atılması ve uygun soğutulması tamamen sertlik ve aşınma dayanımını etkileyen faktörlerdendir.